VIDEOENSCHEDE/DELDEN – Gerrit Bultman uit Delden koestert al twintig jaar een waardevolle schat: de honderden foto’s die hij maakte in de uren en dagen na de vuurwerkramp op 13 mei 2000. Nooit kwam hij op de gedachte om het indrukwekkende beeldmateriaal breed te delen. „Ik bekijk de foto’s nog vaak, maar om het naar de krant te sturen, daar stond ik niet bij stil.” Paul Berkhout 13 mei 2020 Laatste update: 13:03
Tot vandaag. Zijn niet eerder vertoonde foto’s laten het slagveld zien dat in de wijk Roombeek werd aangericht. Gerrit Bultman, inmiddels 59, kwam destijds als lid van de vrijwillige brandweer van Ambt-Delden al snel na de explosies ter plaatse. De brandweerwagen had steevast een fototoestel aan boord. Terwijl het as nog neerdwarrelde schoot Bultman al zijn eerste indringende platen. „Natuurlijk heb ik wel eerst mijn taken gedaan”, zegt hij er uitdrukkelijk bij.
Zondag 14 mei. Vanaf het dak van de oude Grolsch-fabriek. De verwoesting van de wijk Roombeek in volle hevigheid zichtbaar. © Gerrit Bultman
Ruïnes
Hij was zeker de eerste 48 uur een van de weinigen die beelden kon maken. Niet alleen van ruïnes en autowrakken, ook van brandweerkorpsen in actie. Alleen een Duitse cameraman van de WDR had zich, op het moment dat de rampplek overal werd afgezet, aan de controles kunnen onttrekken en filmde ook. „Als er politie aankwam verstopte hij zich, om daarna verder te gaan met filmen”, zegt Bultman. „Mij zat hij niet in de weg.”
„Mijn eerste foto’s maakte ik op de Lasondersingel. Inktzwarte wolken op de achtergrond, we hadden de opdracht om mensen die zich in kelders hadden verstopt naar buiten te halen. Er was overal instortingsgevaar. En de Grolsch stond op springen, werd gezegd.”
Meteen na aankomst in de omgeving van de Lasondersingel kunnen de vrijwilligers uit Ambt-Delden aan de slag. Een vogel wordt gered. „De dagen erna hebben we nog honden en katten lopen vangen”, herinnert Gerrit Bultman zich. © Gerrit Bultman
Langs de Deurningerstraat is het één groot slagveld. Deze foto werd gemaakt pal na aankomst van de Ambt-Deldense vrijwilligers in Enschede. © Gerrit Bultman
De volgende halte werd de Bamshoeve, vlakbij de Tollensstraat, waar de omgeving bezaaid lag met resten vuurwerk. De volgende dag trok hij de stoute schoenen aan toen er brandjes geblust moesten worden bij de oude Grolsch-fabriek. „Ik ben het dak opgeklommen, dat gaf een heel indrukwekkend overzicht van de verwoestingen.”
Zaterdag 13 mei. Vernielde autogarage. © Gerrit Bultman
Hij herinnert zich hoe de brandweerlieden dagelijks van mensen in de omgeving hapjes aangeboden kregen. „Avond na avond. Er werd zo meegeleefd door al die mensen. Dat was heel ontroerend.” Filmrolletje na filmrolletje schoot hij vol, zo’n 1100 foto’s in totaal. „Ik kreeg van journalisten die achter het hek stonden steeds nieuwe rolletjes aangereikt.”
Zondag 14 mei. Foto genomen vanaf het dak van de oude Grolsch-fabriek. © Gerrit Bultman
Zorgvuldig
Hij heeft van de ramp geen blijvende mentale schade overgehouden. „Ik heb zelf nooit de dood in ogen gekeken. Heb geen slachtoffers hoeven bergen. Wel is de impact enorm geweest.” Hij kiest op dit punt zijn woorden zorgvuldig. „Zoals dit is gegaan, dat had niemand ooit verwacht. Dat vuurwerk dit kan doen, niemand had dit voorzien, daarover hadden we geen kennis.” Meer wil hij er niet over zeggen. „Er zijn collega’s van ons bij omgekomen.”
Rook en as geven die zaterdagavond de omgeving een spookachtige aanblik. © Gerrit Bultman
Gerrit Bultman is inmiddels gestopt bij de vrijwillige brandweer. Wel is hij nog bij de bedrijfsbrandweer van zijn werkgever Servo in Delden. Vuurwerk heeft hij daarna nooit meer afgestoken. „Maar voordien ook niet. Dat was nooit mijn ding.”
Maandag 15 mei 2000. Brandweermannen zoeken met speciale beschermende kleding de rampplek af. © Gerrit Bultman
Zondag 14 mei. Brandweermannen tanken bij snackbar de Vijfsprong, op de hoek van de Walhofstraat en de Deurningerstraat, even bij. De stoelen hadden zij uit de cafetaria gepakt, het eten was net bezorgd door een cateraar. ‘Het vet van de frituur was al niet meer warm’, zegt Gerrit Bultman. © Gerrit Bultman
De vrijwillige brandweer van Ambt Delden. © Gerrit Bultman
De ravage is een dag na de explosies duidelijk zichtbaar. © Gerrit Bultman
Enschede – mei 2000 Roombeek net na de vuurwerkramp. Foto’s van Gerrit Bultman, vrijwillige brandweer Ambt Delden editie alle 20200511 © Gerrit Bultman
Enschede – mei 2000 Roombeek net na de vuurwerkramp. Foto’s van Gerrit Bultman, vrijwillige brandweer Ambt Delden editie alle 20200511 © Gerrit Bultman
Zaterdag 13 mei, in de avond. Het nablussen in de omgeving van de Bamshoeve. © Gerrit Bultman
Bluswerkzaamheden op zaterdag, in de loop van de avond, langs de randen van het rampgebied. © Gerrit Bultman
Rokende puinhopen op zaterdag. © Gerrit Bultman
Brandweermannen in oorlogsgebied op zaterdag. © Gerrit Bultman
Zaterdag, in de omgeving van de Bamshoeve (muur links). Vlak bij de rampplek van S.E. Fireworks. „Daar werden we al snel gestationeerd die avond.” © Gerrit Bultman
Overal woedden nog brandjes. © Gerrit Bultman
Zaterdagavond, nablussen. © Gerrit Bultman
Brandweerkorps Ambt-Delden in actie. © Gerrit Bultman
Stille getuigen. De verwoesting van de Tollensstraat. © Gerrit Bultman
Maandag, 15 mei, de opruimwerkzaamheden. © Gerrit Bultman
Zondag 14 mei, nablussen bij Grolsch. © Gerrit Bultman
