Door Nick • apr 8, 2018

Iedereen kent het historische centrum van Den Haag wel. Maar er is ook een onbekend, eeuwenoud deel van Den Haag. Onder het centrum bevindt zich namelijk een kilometers lang gangenstelsel. Althans, zo gaan de geruchten. Bestaan ze echt? Waar liggen ze? En waar dienden ze voor? Ik ging op onderzoek uit.

Het mysterie van underground Den Haag

Toen ik eind 2017 bezig was met research voor een artikel over spookhuizen, hoorde ik geruchten over een verborgen gangenstelsel dat onder het centrum van Den Haag zou lopen. Ik hou wel van een mysterie, dus ik ging begin 2018 op onderzoek uit. Wat ik ontdekte was bizar. De eeuwenoude gebouwen in het centrum zijn of waren strategisch met elkaar verbonden via ondergrondse gangen!

Ik sprak in het centrum af met stadsgids Patrick, die tijdens zijn standswandelingen altijd smeuïge verhalen vertelt over Den Haag en zijn rijke geschiedenis. Hij weet ook van de tunnels en vertelde me er meer over. De citaten in dit stuk zijn dan ook van hem.

De tunnels tussen het Binnenhof en de Koninklijke Paleizen

Het Binnenhof is al honderden jaren het centrum van de macht. Het is dan ook niet gek dat hier gangen vandaan liepen. Ook de vermeende ingangen onder de Haagse Paleizen zijn eenvoudig te verklaren. Men moest gemakkelijk en ongezien kunnen ontsnappen als er een opstand of oorlog was. Den Haag had immers geen stadsmuren. De meeste gangen zullen, gezien de gebouwen die ermee verbonden zijn, al sinds de 16e of 17e eeuw bestaan. Misschien zijn sommige delen zelfs nog ouder.

Bestaan ze nog?

De meeste in- of uitgangen zijn in de vorige eeuw dichtgemetseld. Veel gangen zijn ingestort of hebben de Tweede Wereldoorlog niet overleefd. Althans, volgens de verhalen. Het lijkt me dus onwaarschijnlijk dat dit gangenstelsel nog volledig intact is. Ik vroeg Patrick ernaar en hij vertelde me echter het volgende:

Men zegt dat de gangen zijn ingestort, maar dat geloof ik niet. Dan zouden er gebouwen en straten verzakt zijn en dat is niet zo. Ze willen gewoon niet dat iedereen een kijkje wil nemen.

Ben je benieuwd waar deze gangen allemaal liepen (of lopen)? Lees dan verder.

De Gevangenpoort

De eerste vluchtroute die ik op het spoor kwam, liep van het Binnenhof naar de Gevangenpoort. Waar de uitgang van de tunnel zich bevond is onduidelijk. De een noemt een stenen wenteltrap vanaf de grote zaal op de eerst etage. De ander zweert dat het kleine poortje van de Gevangenpoort toegang gaf tot het gangenstelsel. Dit poortje bestaat inmiddels niet meer.

Patrick vertelde me iets gaafs dat ik nog niet wist. Er liep namelijk ook een ondergrondse gang van de Gevangenpoort naar de kelder van ’t Goude Hooft:

Wanneer de kerkers van de Gevangenpoort vol zaten, werd de kelder van ’t Goude Hooft gebruikt om gevangenen vast te zetten. Die werden daar ondergronds naartoe gebracht.

Toen ’t Goude Hooft in 2012 werd verbouwd, is vermoedelijk het restant van deze ondergrondse gang gevonden.

Lees na de video verderhttps://www.youtube.com/embed/-sSTYKRYqSM?rel=0&start=921

Omroep West – ’t Goude Hooft (aflevering 4) 2012

Het Paleis aan het Lange Voorhout

De tweede vluchtroute liep van het Binnenhof, onder de Hofvijver door, naar het Paleis aan het Lange Voorhout. Dit Paleis was een tijd eigendom van Prins Hendrik en ook Koningin-moeder Emma heeft er gewoond. Tegenwoordig is dit paleis beter bekend als museum Escher in het Paleis. Ook andere locaties zijn verbonden met deze gang. Zo was er een uitgang in Bodega de Posthoorn en zou er ook een uitgang in de kelder van Hotel Des Indes geweest zijn, zodat de rijke clientèle ongezien kon komen en gaan.

Het oude Stadhuis en de Grote Kerk

Er zou vanaf het Binnenhof ook een vluchtroute gelopen hebben naar de Sint-Jacobskerk, tegenwoordig beter bekend als de Grote Kerk. Deze ondergrondse gang schijnt meer uitgangen gehad te hebben: hotel Des Deux Villes (nu Pathé Buitenhof), een café aan ’t Achterom, het oude stadhuis en misschien wel ’t Goude Hooft.

Paleis Noordeinde

Er schijnt vanuit het Paleis Noordeinde een gang naar een huis in de Amaliastraat te hebben bestaan. Logisch, want de ‘bebouwde kom’ van het oude Den Haag hield daar op. Die route was perfect als men de stad snel moest ontvluchten. Ook was er een gang naar de Koningspoort in de Molenstraat. Die gang kwam volgens stadsgids Patrick ook begin 20e eeuw nog goed van pas:

Prins Hendrik maakte regelmatig gebruik van de tunnels om ongezien Paleis Noordeinde te betreden als hij gedronken had. Hij had bij de Koningspoort zelfs iemand op wacht staan die zorgde dat hij niet van de trap viel.

Andere uitgangen van de vluchtroutes

Er zijn nog tal van andere volksverhalen over het ondergrondse gangenstelsel van Den Haag. Zou zouden er uitgangen geweest zijn in de Casuariestraat (16) en de Papestraat (11). Er gaan zelfs geruchten van een uitgang bij het Spaansche Hof. Het zou me niets verbazen als alle gangen ooit met elkaar in verbinding stonden. Is het zo vreemd om te denken dat er een tunnel van Paleis Lange Voorhout naar Paleis Noordeinde liep, onder het Lange Voorhout door?

Luister den haag een van de ergste DUMBS met kindermisbruik ter wereld op Australie na.